همشهری آنلاین- شهره کیانوش راد: خبرنگاران در غزه جان خود را کف دست می گیرند تا شاید با گرفتن چند دقیقه ویدئو و ثبت چند عکس، بتوانند عمق فاجعه ای که در حال وقوع است را به گوش جهانیان برسانند. در این سوی مرزهای غزه نیز فعالان رسانهای همچون «سهیل کریمی» شبانهروز تلاش میکنند تا صدای مظلومیت غزه را انعکاس دهند. سهیل کریمی، مستندسازی است که اسارت و شکنجه در زندان آمریکاییها در عراق را تجربه کردهاست و خوب میداند طرفداری از حقوق بشر، برای کشورهایی مانند آمریکا، شعاری بیش نیست. صحبتهای او از درد و رنجی حکایت دارد که این روزها با افزایش آمار شهدای غزه، بیش از پیش شده است.
بازتاب اخبار مربوط به شهدای غزه و بهویژه خبرنگاران در کشورهای مختلف چگونه بوده و چرا مجامع بینالمللی در این موضوع سکوت کرده یا آنگونه که باید موضع نگرفتهاند؟
نقطه مقابل محور مقاومت و کشورهای آزادیخواه، کشورهایی هستند که رسانه را در دست دارند. طبیعی است که هر ناحقی را حق جلوه دهند یا هر حقی را ناحق جلوه دهند. به همین دلیل زیاد نباید تعجب کرد که چرا مجامع بینالمللی سکوت کرده و واکنشی نسبت به این حجم کشتار بالای مردم و خبرنگاران در غزه وجود ندارد. همین امروز که من با شما گفتوگو میکنم، دهم آذر، در حمله مجدد اسرائیل به غزه، ۲خبرنگار دیگر به شهادت رسیدند. سکوت این کشورها و دولتهایی که مقابل محور مقاومت قرار دارند، چیز عجیبی نیست. نباید هم سؤالی پیش بیاید که چرا سکوت کردهاند! متأسفانه سلاح رسانه در دست دولتهای استکباری است و آنها هستند که تعیین میکنند چه چیزی حق یا ناحق و چه چیزی قابل اعتراض است. همه اعمال خود را خوب جلوه میدهند و دنیا را هم به این رویه تشویق میکنند.
۲۰سال از زمان زندانی و شکنجه شدن شما بهدست آمریکاییها گذشتهاست. با توجه به تجربه سخت ۵ماه شکنجه، برایمان بفرمایید چرا کشوری مانند آمریکا که داعیه آزادی بیان دارد با خبرنگاران و مستندسازان در عراق این برخورد را داشت؟
آن دوران برای من منحصر به فرد بود. بعد از آن سراغ ندارم فیلمساز یا خبرنگاری ۴و ۵ماه در اسارت آمریکاییها بوده باشد، ولی آنچه تجربه شخصی من در ۸و ۹روز اول که توأم با شکنجه، ضرب و شتم، گرسنگی و بیخوابی بود را برایتان بازگو میکنم. من را مفصل در سلول میزدند و بعد نزد سروان کوین، بازجوی آمریکایی که در اصل فرمانده امنیتی آمریکاییهای مستقر در دیوانیه عراق بود میبردند. اتهام من این بود که چرا علیه آمریکا مستند میسازم؟ چرا در فهرست فیلمهای ضبط شده نوشتم «احتمال تبانی آمریکا با صدام» یا «مواضع نیروهای مجاهد علیه نیروهای آمریکایی» و... فریاد میزد که چرا علیه ما مستند میسازی؟ جواب من این بود که اگر دوربین را دست آدم بیخبر از اوضاع عراق هم بدهید تا فیلم بگیرد و آدم بیطرفی هم راشها را تدوین کند، نتیجه فیلم تدوین شده، علیه شما آمریکاییهاست. به یاد دارم که به او گفتم: «مگر شما به جریان آزاد اطلاعات اعتقاد ندارید؟ مگر شما به دمکراسی اعتقاد ندارید؟» ترجمه جملهای که سروان کوین، دائم میگفت این بود: «به جهنم!» بعد من را میبردند سلول و دوباره کتکم میزدند.ماهیت آمریکا بر همین مبناست. آمریکا نطفهاش بر مبنای زور، جنایت، کشتار و نسلکشی بنیان گذاشته شدهاست. نمیتوانید از آمریکا توقع انسانیت یا توقع طرفداری حقوق بشر را داشته باشید. آمریکا آنچه را که میپسندد تبدیل به یک قانون بینالمللی کرده وآن قانون را به دنیا تحمیل میکند.
در چنین شرایطی وظیفه جامعه جهانی خبرنگاران در قبال شهدای غزه چیست؟
باید در عرصه بینالمللی اقدامی عملی کرد و این کار نیاز به صرف هزینه و حمایت مسئولان کشور دارد. از روز اول شروع عملیات طوفان الاقصی، تنها کاری که میتوانستم انجام دهم ارتباط با دوستان فلسطینی بود برای ثبت و ضبط عکسها، تصاویر و ویدئوها و به اشتراک گذاشتن آنها در فضای مجازی. تلاش میکنم ویدئوها را در صفحه اینستاگرام منتشر کنم. همانجا اعلام میکنم اگر کسی خواست فایل باکیفیت این ویدئو را دانلود کند به کانال تلگرام من مراجعه کند. هدفم انتشار هر چه بیشتر ویدئو و عکسهای مظلومیت غزه است. لحظهای بیکار نبودهام و مسئولیتی بر دوشم احساس میکنم که باید به آن عمل کنم. یکی از دغدغههای اصلی من موضوع فلسطین است. برای همه کسانی که ادعای رسانهای دارند خصوصا مسئولان نهادهای رسانهای داخل کشورمان این شاهد مثال وجود دارد که اهل رسانه در غزه نهتنها در خط مقدم بلکه در چندین متر و چند صد متر جلوتر از خط مقدم دم و دستگاه صهیونیستها هستند. آمار بالای شهدای خبرنگار در غزه نشان میدهد که آنها کنج عافیت و خلوت را انتخاب نکردهاند تا از گوشهای امن، اخبار را رصد کنند. اگر جایی موشک و راکت میخورد، مردم از آن محل دور میشوند، اما خبرنگاران اتفاقا به آن منطقه میروند تا عکس و تصاویر را ثبت و منتشر کنند.
با وجود این، آیا حاضرید برای ثبت گزارش و تهیه مستند به غزه بروید؟
ما اعلام آمادگی کردهایم، اما تاکنون با اعزام خبرنگاران موافقت نشدهاست. ما در قبال انسانیت مسئولیم و باید صدای فلسطین و مردم غزه باشیم. یک فرد رسانهای جانش را کف دستش میگیرد و به میدان جنگ میرود تا عین حقیقت را به دنیا مخابره کند. چرا من با ۲۸سال تجربه حسرت این را بخورم که نمیتوانم در سرزمینهای اشغالی حضور داشته باشم؟ مسئولان و متولیان فرهنگ و رسانه کشورمان باید جدیتر به این موضوع نگاه کنند و باید برای رساندن صدای غزه توسط خبرنگاران اقدامی جدی و عملیتر انجام داد.
نظر شما